Z badania przeprowadzonego wśród mieszkańców Mazowsza przez Europejskie Centrum Czystego Powietrza wynika, że ponad 2/3 z nich jest za zakazem palenia węglem w Warszawie, a większość chciałaby też rozciągnięcia go na otaczające stolicę powiaty. Poparcie dla zaostrzenia uchwały antysmogowej w miejscowościach, których miałaby dotyczyć, jest nawet większe niż w reszcie województwa.
Niemal w przededniu zapadnięcia decyzji o bardziej zdecydowanej niż dotąd walce ze smogiem na Mazowszu eksperci Europejskiego Centrum Czystego Powietrza przygotowali raport na temat zanieczyszczenia powietrza oparty na badaniu opinii społecznej. Wyniki wskazują, że 67 proc. osób z Mazowsza chce zakazu palenia węglem w stolicy, a 57 proc. także w otaczających ją powiatach. 69 proc. badanych sprzeciwia się również montowaniu urządzeń grzewczych na węgiel i biomasę w nowo powstających budynkach, które mają dostęp do sieci gazowej lub ciepłowniczej.
Badanie przeprowadzono w lutym 2022 r. na reprezentatywnej grupie 1000 osób, dbając o odpowiednie proporcje - po ok. ⅓ respondentów stanowiły osoby z Warszawy, ⅓ z tzw. warszawskiego obwarzanka i ⅓ z pozostałych miejscowości na Mazowszu.
- Badania przeprowadziliśmy tuż przed wybuchem wojny w Ukrainie, która pokazuje problem spalania paliw stałych w nowym kontekście. Obecnie znaczna część używanego w Polsce do ogrzewania domów gazu jak i węgla pochodzi z Rosji natomiast pelletu z Białorusi. Nie uwzględniliśmy w naszych analizach kraju pochodzenia paliw, a co ciekawe, inne ogólnopolskie badania zrobione przez United Surveys pokazują, że w ciągu ostatniego miesiąca znacznie wzrósł sprzeciw wobec importu surowców z kraju agresora, co w połączeniu z wykazanym w naszych badaniach wysokim poparciem dla odchodzenia od węgla daje władzom - lokalnym i krajowym - jasny sygnał do przyspieszenia transformacji energetycznej - zauważa Łukasz Adamkiewicz z Europejskiego Centrum Czystego Powietrza.
Źródło: Raport “Społeczna percepcja problematyki niskiej emisji w województwie mazowieckim” | ECAC
Warszawa chce mieć czyste powietrze
Od kiedy kilka lat temu smog i zanieczyszczenia powietrza stały się jednym z ważniejszych tematów w debacie publicznej, a jako jedno z głównych źródeł problemu zidentyfikowano tzw. kopciuchy - czyli stare piece na węgiel i drewno - walka z nim przebiega dwutorowo. “Marchewką” jest prowadzony przez rząd program Czyste Powietrze zachęcający do zmiany sposobu ogrzewania na bardziej ekologiczny. Natomiast “kij”, w postaci uchwał antysmogowych wymuszających taką zmianę, jest w rękach samorządów. Jak dotąd aż 14 z 16 województw posiada tego rodzaju przepisy, mają jednak one bardzo rozmaity poziom restrykcji.
Statystyki Google pokazują, że liczba wyszukiwań hasła “uchwała antysmogowa” była minionej zimy kilkukrotnie większa niż w ostatnich latach. Mimo to, znajomość tych przepisów pozostaje dość niska. Z badania ECAC wynika, że blisko 60 proc. posiadaczy kominków na Mazowszu nie planuje dostosowania się do przepisów uchwały antysmogowej lub dotychczas nie rozważało tej kwestii, a 23 proc. nie wie, czy ich urządzenie grzewcze spełnia normy obowiązujące na terenie województwa od połowy 2018 r.
Źródło: Raport “Społeczna percepcja problematyki niskiej emisji w województwie mazowieckim” | ECAC
W związku z tym badacze pytali nie tylko o samą uchwałę antysmogową, ale o konkretne zapisy w proponowanych wersjach jej nowelizacji, o którą prezydent m.st. Warszawy zaapelował do władz województwa mazowieckiego. Stąd w raporcie szereg szczegółowych wyników dotyczących różnych możliwych wariantów. Najwięcej sympatyków (68 proc.) ma zakaz palenia węglem na terenie Warszawy. Wśród warszawiaków zakaz popiera aż 74 proc. badanych. W tej grupie największe jest też poparcie dla zakazu montowania kominków w nowych mieszkaniach, które mogłyby mieć dostęp do sieci grzewczych - w całym województwie za wprowadzeniem takiego zapisu jest 69 proc. osób, ale aż 76 proc. w samej Warszawie, której ma dotyczyć głosowana wkrótce w sejmiku wojewódzkim nowa uchwała antysmogowa.
- Warto zwrócić uwagę na fakt, który wychwyciliśmy w badaniu. Dla aż 64 proc. respondentów głównym celem korzystania z kominka jest rekreacja i tworzenie w salonie nastroju, podczas gdy tylko u co dwudziestej osoby kominek jest głównym źródłem ciepła zimą. Warto zauważyć, że obecna propozycja w odniesieniu do kominków dotyczy tylko nowo wybudowanych apartamentowców w blokach- ocenia Łukasz Adamkiewicz z ECAC.
Raport “Społeczna percepcja problematyki niskiej emisji w województwie mazowieckim” jest już dostępny do pobrania.